Qua nay trên facebook rầm rộ vụ clip 2 ông trên bàn nhậu cãi nhau việc “làm thuê” hay “làm chủ”, 2 ông bạn cãi nhau qua lại 1 hồi xong phang nhau luôn, video mình để link Ở ĐÂY.
Có một câu thơ nổi tiếng của Nguyễn Công Trứ, thường xuyên được dẫn dắt trong các cuộc tranh luận về lý tưởng cuộc đời, chắc chắn các bạn sẽ thấy quen thuộc:
“LÀM TRAI SỐNG Ở TRONG TRỜI ĐẤT
PHẢI CÓ DANH GÌ VỚI NÚI SÔNG”
Ý câu thơ thì ai cũng hiểu, sống ở trên đời này, nam nhi phải làm được điều gì đó hiển vinh, để lại tiếng thơm ghi danh đất trời. Chúng ta cũng được tiếp cận triết lý này rất nhiều thông qua các bộ truyện, các bộ phim kiếm hiệp. Về cơ bản, hệ thống văn hóa chúng ta tiếp cận từ nhỏ, luôn khuyến khích con người hướng tới những điều lớn lao. Sống thì phải gây dựng được cơ nghiệp, phải công thành danh toại.
Mình nghĩ, những chuẩn mực về lý tưởng sống đó đã ảnh hưởng rất lớn đến thế hệ trẻ chúng ta. Bằng chứng là trào lưu khởi nghiệp trong những năm vừa rồi bùng nổ như một loại virus. Nhà nhà khởi nghiệp, người người khởi nghiệp. Sinh viên từ trong trường đã rực cháy ý chí khởi nghiệp.
Và rồi, một bộ phận giới trẻ hiện nay, đã coi việc khởi nghiệp là lý tưởng sống, là chuẩn mực của mục đích cuộc đời. Đây là một số quan điểm quen thuộc chúng ta có thể bắt gặp:
– Làm thuê cuối cùng cũng chỉ là làm thuê, không thể nào bằng làm chủ
– Chả lẽ cứ cả đời làm thuê mãi à
– Mấy đứa làm thuê, chẳng qua là do không biết cách làm chủ
– Làm thuê mãi không dám bước ra làm chủ là hèn
– ……
Để rồi hậu quả là mỗi năm hàng chục nghìn doanh nghiệp tạm dừng hoạt động hoặc phá sản. Có hàng nghìn doanh nghiệp, lập ra được cái vỏ, chưa kịp tăng trưởng đã chết rồi. Khởi nghiệp là tốt, nhưng đừng khởi nghiệp chỉ vì tiêu chuẩn của người khác. Đừng khởi nghiệp chỉ vì bạn nghĩ nó là cái gì đó cao sang hơn làm thuê. Đừng khởi nghiệp chỉ vì đơn giản là bạn muốn “LÀM CHỦ”.
Nhiều ông chủ khổ lắm, mang cái mác làm chủ nhưng ăn không ngon ngủ không yên. Mỗi khi đến kì tính lương là đau đầu gom tiền để trả, nhiều lúc chỉ ước lại được làm thuê cho nó nhàn đầu. Cho nên, mong các bạn trẻ hãy hiểu, làm chủ có cái hay của làm chủ, làm thuê có cái hay của làm thuê. Phấn đấu trở thành một người làm thuê xuất sắc không bao giờ là một ước mơ bé nhỏ. Đó hoàn toàn có thể là một mục tiêu đáng trân trọng.
6 năm trước, mình cũng mang trong mình tham vọng, gây dựng startup đầu đời. Đến bây giờ, khi nhìn lại thời nông nổi đó, nhiều lúc vẫn phải tự mỉm cười. Kinh nghiệm tích lũy gần như không có, cái gì cũng yếu, cái gì cũng thiếu. Làm thì chả đâu vào đâu, nhưng cứ vin vào 1 lý do nhỏ nhoi để tự hào, đó là được làm chủ. Đến bây giờ mình nhìn nhận, đó là một cái may mắn, nếu không có startup ngày đó, chắc mình không thể bớt ảo tưởng về ước mơ khởi nghiệp được.
Như vậy, điều mình muốn nói rất đơn giản, đừng cảm thấy xấu hổ về việc làm thuê. Chỉ đặt mục tiêu làm chủ khi đánh giá bản thân thực sự phù hợp. Làm thuê không phải là “An phận”, đó là một mục tiêu phấn đấu vô cùng rõ ràng. Những người giữ vị trí cao trong các công ty lớn, là những người làm thuê được cả xã hội trọng vọng. Thay vì tự làm chủ một công ty của bản thân, họ đóng góp sức lao động cho cty lớn, qua đó đóng góp được nhiều hơn cho xã hội, thể hiện được nhiều hơn năng lực của bản thân. Trong quá trình làm thuê, những giá trị bạn đóng góp cho cty, là những giá trị mà bạn có thể tự hào, không nhất thiết chỉ có làm chủ mới để lại tiếng thơm cho đời.
Và đây là điều quan trọng nhất. Sự nghiệp hay công danh, đó cũng chỉ là một trong những mục tiêu nhỏ của cuộc đời. Bên cạnh sự nghiệp, chúng ta còn gia đình, tình yêu, tình bạn, còn các thú vui nhỏ nhoi trong cuộc sống. Việc bạn đặt tỉ trọng của công việc chiếm bao nhiêu phần cuộc sống, đó là sự lựa chọn của riêng bạn, không ai có quyền phán xét. Việc làm thuê có thể giúp bạn có một quỹ thời gian ổn định cho phần còn lại của cuộc sống. Nếu điều đó làm bạn hạnh phúc, đừng để ai chê cười bạn.
Còn tất nhiên, làm thuê lâu có thể dẫn đến sự nhàm chán. Nhưng đó không phải là vấn đề bản chất của làm thuê, đó chỉ là vấn đề của một số cá nhân thôi. Làm thuê sẽ nhàm chán nếu bản thân chúng ta không có nhu cầu tìm tòi đổi mới trong công việc. Làm thuê sẽ là an phận nếu chúng ta không chịu phấn đấu để tiến lên các nấc thang mới. Làm thuê sẽ là an phận nếu chúng ta không dám thay đổi công việc, vì lười thay đổi.
Túm lại, làm thuê không có gì xấu, làm thuê không phải là an phận. Bạn hoàn toàn có thể đặt mục tiêu trở thành một người làm thuê chuyên nghiệp, bán sức lao động và chất xám chính đáng của mình. Đừng để ai phán xét giấc mơ của bạn.
Một phần bài viết này được dẫn lên 1 campaign của MSB, xem TẠI ĐÂY!