Con người có xu hướng sàng lọc thông tin theo hướng bất cân đối. Chúng ta thường dễ dàng tìm ra những lập luận để bảo vệ và củng cố cho những thông tin có lợi, ngược lại thì sẽ luôn có lý lẽ nào đó để phủ nhận những điều bất lợi. Đó là bản năng, là những thói quen tâm lý rất khó để chống lại.
Thử lấy ví dụ về hoạt động đào tạo.
Nếu có 1 học viên đưa ra feedback tốt, thì xu hướng tâm lý tự nhiên của người dạy sẽ là “do mình làm tốt nên học viên khen ngợi”.
Nếu có 1 học viên đưa ra feedback xấu, thì xu hướng tự nhiên sẽ là “chắc học viên đó không phù hợp, hoặc học viên có vấn đề gì đó,….”
Tóm lại, tốt thì do mình, xấu thì do thiếu duyên. Tất nhiên k phải ai cũng như thế, không phải lúc nào cũng như vậy, cái mình nói chỉ là xu hướng tâm lý mà thôi, vấn đề là ai cưỡng lại được cái điều đó.
Nhìn vào bức ảnh bên dưới, cụ thể là 2 dòng cuối, mn sẽ dễ dàng nhận ra đó là 1 feedback tốt cho việc đào tạo của tôi.
1 thoáng vui vẻ trôi qua, nghĩ kỹ lại thì cũng không đúng cho lắm. Bạn trong ảnh viết được là do bạn ấy vốn dĩ đã viết được. Có chăng thì tôi có giúp bạn ấy hệ thống lại một chút, tránh được những lỗi sai cơ bản, từ đó có thể là viết nhanh hơn và hiệu quả hơn. Nếu như bạn ấy viết quá kém, thì học xong khóa của tôi cũng k thể viết được 1 bài như vậy. Cho nên nếu nói “viết được bài này nhờ vào khóa của tôi” thì nó chỉ đúng 1 phần nào đó thôi.
Nếu tôi lấy cái ảnh này về, đăng lên Facebook để khoe khoang về kết quả khóa học, thì chính tôi sẽ hiểu rằng mình đã bị ngáo đào tạo. Tôi sẽ khiến mn hiểu nhầm rằng học xong sẽ đều viết dc như vậy, mà điều đó chắc chắn là không đúng.
Nghe có vẻ overthinking quá nhỉ, người ta khen thì cứ vui vẻ mà đón nhận, tội gì phải phức tạp vấn đề. Nói như thế cũng k sai. Tuy nhiên nếu đón nhận những lời khen chê theo hướng thuần túy cảm xúc, thì bản thân mỗi người cũng sẽ dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài.
Một lời khen nho nhỏ khiến ta phấn khích, thì một lời chê bình thường cũng có thể khiến ta đau khổ. Cảm xúc là thứ tự nhiên, nhưng nếu có thể thêm 1 chút lý trí để nhìn nhận, tôi nghĩ con người ta sẽ tiếp nhận mọi thứ hiệu quả hơn.
Chủ quán trà đá!