
GIẢI HẠN CHO KOC.
Năm nay các Koc lớn bị 👊 liên tục, toàn là những người từng rất được yêu quý, từng rất là uy tín. Bỏ qua mấy vụ từ thiện nhé, nay bàn về những thứ liên quan tới công việc chính của koc thôi.
Tự nhìn nhận bản thân và tìm ra một định vị là việc rất quan trọng mà mỗi người chúng ta cần phải làm. Từ cái định vị đó mà chúng ta biết mình cần/nên/được/không được làm và nói điều gì. Đừng nói đến những người nổi tiếng, kể cả những người bình thường cũng phải làm điều này để có thể hành xử đúng mực trong từng mối quan hệ.
Ở nhà ta là ai? Ở Cty ta là ai? Lên mạng ta là ai? Đó là những câu hỏi mà ta phải dành thời gian mà nghiền ngẫm.
Nếu bạn là một KOC, hoặc dù bạn có gọi bản thân bằng cái tên gì đi nữa thì điều đó cũng k quan trọng, đó chỉ là tuyên bố bên ngoài. Điều quan trọng là bên trong bạn nhìn nhận mình là ai.
KOC cũng chỉ là người tiêu dùng, không phải chuyên gia. Một chuyên gia trong một lĩnh vực sẽ chia sẻ những kiến thức đã được đúc kết tổng hợp, có chiều sâu, có căn cứ, có thể đưa ra lời khuyên cho từng nhóm đối tượng. KOC thì chỉ nên tập trung chia sẻ trải nghiệm bản thân.
Vậy làm sao để tránh mắc phải lỗi “Vô Tình Phát Ngôn Như Một Chuyên Gia” (nói như vậy nghĩa là có trường hợp không phải vô tình, nhưng thôi bỏ qua)?
Nếu các KOC thực sự muốn tránh được hạn, chỉ cần phân biệt được 3 điều sau đây:
- Đối với điều bạn nghe/đọc: Bạn buộc phải có trích dẫn
- Đối với điều bạn suy luận: Bạn phải nói rõ “theo tôi hiểu thì….”
- Đối với điều bạn cảm nhận: Bạn phải nói rõ đây là cảm nhận của riêng bạn.
Thay vì nói mọi thứ một cách chung theo thói quen bản năng, hãy nghiêm túc phân biệt 3 điều ở trên và phát ngôn theo đúng tính chất của từng loại.
Hôm qua có vụ như này, một KOC tên C giới thiệu 1 sản phẩm có FDA. Một vài người lên tiếng thách KOC này trình ra được giấy FDA. Sau đó mình có ngồi thử xem lại full video C giới thiệu sp, phát hiện ra là trên bao bì sp có ghi FDA.
Vậy thì thay vì nói “sp có FDA”, tại sao k nói rằng “trên bao bì ghi là có FDA”.
2 phát ngôn ở trên nghe na ná nhau, nhưng khác nhau rất nhiều về bản chất. 1 câu là bạn đang cung cấp thông tin và phải chịu trách nhiệm,1 câu là bạn trích dẫn và k phải chịu trách nhiệm.
Khi nói rõ là “trên bao bì…”, thì trước hết là Koc đã phát ngôn đúng bản chất vấn đề cái đã. Rồi sau đó koc có đi kiểm chứng vấn đề hay không lại là chuyện khác.
Đợt vừa rồi bạn HDM có dính vào vụ định lượng yến. Tôi rất là khó hiểu chỗ này. Thay vì nói “Nhãn hàng cho biết….” thì bạn HDM lại đi khẳng định rằng trong 1 hũ có 30 gr Yến. Thậm chí còn thách thức nếu ai chứng minh k phải thì đền 1000 lần.
Là 1 KOC, bạn không hề có chuyên môn để đảm bảo cho phát ngôn đó, bạn cũng chưa tự mình kiểm chứng, vậy tại sao lại dám lấy uy tín danh dự bản thân ra để đảm bảo.
Nói nhẹ thì đây là chủ quan ngây thơ, nói nặng thì đây là phát ngôn vô trách nhiệm. Liệu HDM không nhận thức được điều này, hay nhận thức được nhưng cố tình làm?
Hay như câu chuyện 1 viên kẹo bằng 1 đĩa rau. Thông tin đó là bạn nghe/đọc được, hay đó là do bạn suy luận ra?
Nếu QL tự đặt câu hỏi như vậy, thì chắc chắn khi phát ngôn bạn ấy sẽ phải nói 1 trong 2 kiểu
- “Nhãn hàng nói là”
- Hoặc “theo tôi hiểu là”.
Cách thứ nhất thì trách nhiệm thuộc về nhãn hàng, thậm chí nếu nói theo cách này thì chính brand còn phải vội vàng mà sửa cho các bạn ấy chứ. Cách thứ 2 thì mở ra con đường để mọi người cùng tìm hiểu và suy luận. Dù là bạn ấy nói theo cách nào, thì tự nhiên trong đó cũng đã mở ra 1 đường lui cho mình. Khi bạn phát ngôn theo kiểu như vậy, thì bạn sẽ có xu hướng phải tự ngẫm lại độ chính xác lời nói của mình. Còn khi bạn ấy nói chung chung “1 viên kẹo bằng 1 đĩa rau”, thì đó như 1 lời khẳng định, và bạn ấy phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời nói của mình.
Tóm lại, mọi thứ rất đơn giản, chỉ là 1 thói quen tốt khi phát ngôn mà ai cũng có thể áp dụng. Không bao giờ nói ra những điều chung chung, mà phải xem điều mình muốn nói thuộc nhóm nào và phát ngôn thật cẩn trọng. Chẳng có cúng sao nào giải được cái hạn này, chỉ có tự mình cẩn thận, tự mình suy nghĩ kỹ, chỉ có vậy thì KOC mới thành 1 nghề nghiệp ổn định bền vững.
Nhưng nói thì nói vậy, nhiều khi đâu phải các bạn ấy k biết. Chỉ là cứ nói đúng thì bán được ít hàng, phải khẳng định 1 tí, phải hô hào 1 tí mới bán được nhiều chứ haha
P/s: Một số bạn có đề cập đến việc KOC cần phải làm cái này cái kia cho chuyên nghiệp hơn. Điều đó cũng đúng thôi, tuy nhiên với bài này mình chỉ tiếp cận góc độ làm sao để các bạn KOC không làm sai, còn làm sao để đúng và chuyên nghiệp thì nhiều thứ phải bàn lắm. Có lúc koc được làm việc trực tiếp với brand, có lúc các bạn ấy cũng chỉ mua hàng và chia sẻ trải nghiệm, rất nhiều trường hợp phức tạp. Mình cũng đâu giỏi trong việc đó đâu.
Với lại, mình cho rằng mọi thứ phải bắt đầu từ tư duy. Một khi mà các bạn KOC đã có những phát ngôn cẩn trọng kín kẽ, thì tự nhiên các bạn ấy sẽ hiểu phải làm thêm những điều gì để mọi thứ chuyên nghiệp hơn. Khi bạn còn giữ thói quen phát ngôn kiểu chung chung, bạn sẽ dễ rơi vào tình trạng mặc định rằng một thông tin nào đó là đúng. Còn khi bạn phân loại thông tin cẩn thận, tự nhiên bạn sẽ có xu hướng phản biện và kiểm chứng thông tin, mọi thứ sẽ cứ theo đó mà tốt lên.