Ngày hôm qua, vợ mình có đề xuất một ý tưởng công việc. Sau khoảng vài phút suy nghĩ, mình nói rằng ý tưởng đó hơi khó, gần như bất khả thi. Rồi vợ mình bảo “chưa làm thì sao biết không làm được”. Từ lúc ấy mình cứ nghĩ mãi về những câu nói kiểu này.
Lên mạng, cứ vài bữa lại có một câu nói của những người nổi tiếng được cư dân mạng hâm mộ. Đặc điểm chung của các câu nói ấy là nghe rất hợp lí.
Sự hợp lí ở đây được chứng minh rất đơn giản, vì khi chúng ta ngẫm nghĩ tìm ví dụ, kiểu gì cũng lấy ra được vài ví dụ đúng như thế. Vậy nên dưới những câu nói hợp lí đó, đầy những cmt kiểu như “ngẫm mà thấm”.
Vậy vấn đề ở đây là gì?
Vấn đề là khi ai đó đúc rút một quan điểm, thì quan điểm đó phải được đặt trong một bối cảnh cụ thể. Bối cảnh ở đây bao gồm tất cả các biến số liên quan như: nguồn lực, thực trạng, thị trường, cá tính,…… Một lời khuyên có trách nhiệm, là khi lời khuyên đó chỉ rõ ra trong trường hợp nào thì nên áp dụng.
Bây giờ người giàu và thành công không thiếu, mỗi ông nói ra 1 câu, lỡ nó trái nhau thì biết nghe ai. Có hàng trăm những câu khuyên “nghe có vẻ hợp lí” nhưng đối nhau chan chát.
– Đừng nghĩ đến khởi nghiệp khi không có tiền
– Với khởi nghiệp tiền không phải vấn đè
– Đã bắt đầu làm thì đừng nghĩ đến thất bại
– Đã bắt đầu làm thì phải nghĩ đến thất bại
– Đừng bao giờ bỏ cuộc
– Cuộc đời phải biết điểm dừng
– Làm ăn thì phải tin, đã không tin thì đừng làm
– Đời không tin được ai đâu
Bản chất những câu nói này không đúng cũng không sai, nó cũng không mâu thuẫn gì với nhau cả. Chỉ là mỗi câu sẽ đúng trong một trường hợp nhất định, trường hợp của chính người nói chẳng hạn.
Bản chất những người nói ra không phải vô trách nhiệm, mà chỉ là họ không có trách nhiệm gì với sự thành công của chúng ta. Cái sai là chúng ta dẫn chỉ riêng câu nói đó, và lấy nó làm kim chỉ nam cho bản thân, khi đó bạn đang vô trách nhiệm với chính mình.
Một lời khuyên, một câu nói có trách nhiệm là khi câu nói đó có điều kiện áp dụng đính kèm. Bất cứ lời khuyên nào mà không đặt vào trong một bối cảnh cụ thể đều là lời khuyên vô trách nhiệm. Bạn không biết hoàn cảnh của người ta thế nào, vấn đề của người ta ở đâu, lại đi lấy 1 câu châm ngôn trên mạng để khuyên nhủ, đó là vô trách nhiệm.
Đọc thêm bài viết “Học từ câu chuyện thành công – không phải cứ thích là được“